ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರು ಭಾರತದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬದಲಾವಣೆ ತಂದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯು ಕೇವಲ ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ದಮನಿತ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯದ ದಾರಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಿತು. Have Indian women forgotten Dr. Ambedkar? ಆದರೆ, ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಮರೆತಿರುವರೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರು ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ರಚನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವ ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. ಸಂವಿಧಾನದ ಕಲಂ 14, 15 ಮತ್ತು 16 ರಂತೆ, ಲಿಂಗ ಆಧಾರಿತ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರು ಹಿಂದೂ ಕೋಡ್ ಬಿಲ್ನ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಆಸ್ತಿ, ವಿವಾಹ, ವಿಚ್ಛೇದನ ಮತ್ತು ದತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಈ ಬಿಲ್ನ ಚರ್ಚೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಹಿಳೆಯರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು, ಇದು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಧೀರ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈ ಶ್ರಮದ ಹಿಂದಿರುವ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಇಂದಿನ ಕೆಲವು ಮಹಿಳೆಯರು ಗುರುತಿಸದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.
ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು ಮರೆತಿರುವರೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ಎರಡು ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿಂದ ನೋಡಬಹುದು. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ದಲಿತ ಮತ್ತು ಇತರ ದಮನಿತ ಸಮುದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಒಂದು ಆದರ್ಶವಾಗಿ, ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ದಲಿತ ಮಹಿಳೆಯರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಂತ್ರವನ್ನು (“ಶಿಕ್ಷಿತರಾಗಿ, ಸಂಘಟಿತರಾಗಿ, ಸಂಘರ್ಷ ಮಾಡಿ”) ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ತತ್ವವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಚಿಂತನೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ, ದಲಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. Have Indian women forgotten Dr. Ambedkar? ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ಸ್ವೀಕಾರದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ದಲಿತ ಮಹಿಳೆಯರು, ಜಾತಿವಾದ ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ಜೀವನವನ್ನು ಕಾಣುವ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ದಲಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರನ್ನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಮರೆತಿಲ್ಲ.
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಚಿತ್ರ
ಆದರೆ, ಎರಡನೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಶಿಕ್ಷಿತ, ನಗರೀಕರಣಗೊಂಡ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಕೆಲವು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಕೊಡುಗೆಯ ಮಹತ್ವವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗದಿರಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ, ಇತಿಹಾಸದ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ದಲಿತ ಚಳವಳಿಯ ನಾಯಕರಾಗಿಯೇ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸವು ಕಡಿಮೆ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹಿಂದೂ ಕೋಡ್ ಬಿಲ್ನ ವಿವಾದದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿರೋಧದಿಂದ ಸೀಮಿತವಾದವು, ಮತ್ತು ಈ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರದಿರಬಹುದು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರನ್ನು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅವರ ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ಕೊಡುಗೆಯು ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಅರಿವು ಇಲ್ಲದಿರಬಹುದು.
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಚಿತ್ರ
ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಭಾರತದ ಶಾಲಾ ಪಠ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರನ್ನು ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾಕಾರರಾಗಿ ಮತ್ತು ದಲಿತ ನಾಯಕರಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಮಹಿಳೆಯರಿಗಾಗಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾದ ಚರ್ಚೆ ಕಡಿಮೆ. ಇದರಿಂದ, ಯುವತಿಯರು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರಿಂದ ಪಡೆದ ಕಾನೂನಿನ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರದಿರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇಂದಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕು, ಶಿಕ್ಷಣದ ಅವಕಾಶ, ಅಥವಾ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವೆಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಈ ಹಕ್ಕುಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರ ಶ್ರಮವನ್ನು ಅವರು ಗುರುತಿಸದಿರಬಹುದು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂದಿನ ಫೆಮಿನಿಸ್ಟ್ ಚಳವಳಿಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಲಿತ ಫೆಮಿನಿಸಂನಲ್ಲಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ದಲಿತ ಮಹಿಳಾ ಚಳವಳಿಗಳು, ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಆಧಾರಿತ ದಮನದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವಾಗ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಒಂದು ಆಧಾರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ದಲಿತ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂಘಟನೆಗಳು, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ “ಜಾತಿಯ ಅಂತ್ಯ” (Annihilation of Caste) ಗ್ರಂಥದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ, ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಚಳವಳಿಗಳು, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿಡುತ್ತವೆ.
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಚಿತ್ರ
ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರೆತಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯ ಕೆಲವು ಆಯಾಮಗಳು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಕೆಲವರಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಪರಿಚಿತವಾಗಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಇತಿಹಾಸದ ಬರವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಕೊರತೆ ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು. ಆದರೆ, ದಲಿತ ಮತ್ತು ಇತರ ದಮನಿತ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯು ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞರು, ಚಿಂತಕರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಮೇಲಿದೆ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರ ಕನಸಿನ ಸಮಾನ ಭಾರತವನ್ನು ಕಟ್ಟಲು, ಮಹಿಳೆಯರು ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಒಡಮೂಡಿಸಿಕೊಂಡು, ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಬೇಕು. ಇದೇ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ರಿಗೆ ನಾವು ಅರ್ಪಿಸಬಹುದಾದ ನಿಜವಾದ ಗೌರವವಾಗಿದೆ.